Sınır dışı etme kararı, Türkiye’de bulunan yabancıların, ülkeye giriş ve kalış şartlarını ihlal etmeleri veya kamu düzenini bozucu eylemlerde bulunmaları halinde idari makamlarca alınan resmi karardır. Bu karar, kişinin Türkiye sınırları dışına çıkarılması ve belirli süreler boyunca ülkeye girişinin engellenmesini içerir. Sınır dışı etme kararı Genel Müdürlüğün talimatı üzerine veya re’sen Valiliklerce alınabilmektedir.

Sınır dışı etme (deport) kararının mutlaka gerekçeli olması gerekmektedir. Bu husus YUUK madde 53’te açıklanmıştır. Kararın gerekeli olması yeterli değildir. Ayrıca, yabancıya kararın sonucu, itiraz usulü ve süre hakkında da bilgilendirme yapılmalıdır. Kararda yabancının doğrudan sınır dışı edildiği, Türkiye’yi terke davet edildiği ya da idari gözetime tabi tutulduğu belirtilmektedir.

Türkiye’de bu işlem, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında düzenlenmektedir. Kanunun 54. maddesi sınır dışı etme şartlarını açıklar.

Yabancının Sınır Dışı Edilmesi Ne Demek?

Yabancının sınır dışı edilmesi, kişinin Türkiye’de yasal olarak kalma hakkının sona erdirilmesi ve ülke dışına gönderilmesidir. Bu işlem, idari bir karar olup kişinin pasaportuna, vize durumuna veya yasal statüsüne göre yapılmaktadır.

Yabancı, sınır dışı kararı sonrası geri gönderme merkezinde bekletilebilir veya doğrudan sınır dışı edilebilir. Bu süreçte kişiye yasal hakları ve itiraz mekanizmaları bildirilir.

Deport Kararı Hangi Durumlarda Verilmektedir?

• Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar,
• 5237 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler,
• Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,
• Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,
• Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar,
• Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,
• İkamet izinleri iptal edilenler,
• İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler,
• Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,
• Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler,
• Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,
• Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar,
• İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar,
• Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler.

Yukarıdaki sebeplerden birinin oluşması halinde yabancı hakkında deport kararı verilebilmesi mümkündür. Terör örgütleri ile ilişiği olan yabancılar ve kamu düzeni, kamu güveliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturan yabancılar hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında deport kararı verilebilmektedir.

Sınır Dışı Kararı Kim Tarafından Verilmektedir?

Sınır dışı etme kararı, İl Göç İdaresi Genel Müdürlüğün talimatı üzerine ya da re’sen Valilikler tarafından verilmektedir.

sınırdışı edilme sebebi bulunan yabancılar kolluk tarafından derhal Valiliğe bildirilmektedir. Valilik tarafından yabancının sınır dışı edilecekler kapsamında olup olmadığına dair karar alınması gerekmektedir. Bu karar en geç 48 saat içerisinde alınmalıdır. Kolluk tarafından yakalanan yabancılar İl Göç İdaresine bildirilmektedir. Bu nedenle 48 saat bildirimin yapıldığı andan itibaren işlemeye başlamaktadır. Ancak, kolluğun yabancıyı İl Göç İdaresine teslim süresi suistimal edilebilmektedir. Yabancıların kolluk merkezinde uzunca bir süre tutulması ihtimal dahilindedir.

Deport Kararı Sonrası Süreç Nasıl İşler?

Yabancı hakkında deport kararı verilmiş ise öncelikle bu kararın tebliğ edilmesi gerekmektedir. Yabancıya deport kararının usulüne uygun bir biçimde tebliğ edilmemesi savunma ve etkili başvuru hakkını ihlal etmektedir.

Kararın uygulanabilmesi için yabancı ülkeye terke davet edilerek geri gönderme merkezinde bekletildikten sonra sınır dışı edilebilir. Kural olarak sınır dışı kararının icrası terke davet şeklinde gerçekleşmektedir. Bazı durumlarda sınır dışı kararı idari gözetim altında gerçekleşmektedir. Ülkeyi terke davet ve idari gözetim dışında kalan durumlarda doğrudan sınır dışı işlemi uygulanmaktadır.

A. Ülkeyi Terke Davet Etmek Suretiyle Sınır Dışı Etme Kararının İcrası

Hakkında sınır dışı (deport) kararı alınan yabancıya 15 günden az olmamak üzere 30 güne kadar ülkeyi terk etmesi için süre verilmektedir. Ülkeyi terke davet edilen yabancılar çıkış izin belgesi ile verilen süre boyunca ülkede kalabilmektedir. Ancak ikamet ve çalışma iznine başvuramamaktadırlar.

Yabancının verilen süre içerisinde ülkeyi terk etmemesi halinde hakkında Valilik tarafından idari gözetim kararı ve idari para cezası verilecektir. Ayrıca, süresi içerisinde ülkeyi terk etmeyen yabancı hakkında ülkeyi giriş yasağı uygulanmaktadır.

Yabancı verilen süre içerisinde ülkeyi terk ederse hakkında ülkeye giriş yasağı alınmayabilir. Ancak, vize veya ikamet ihlalinden kaynaklanan para cezasının ödenmesi gerekmektedir.

B. Gönüllü Geri Dönüş Suretiyle Sınır Dışı Kararının İcrası

Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancı kendi isteği ile ülkeyi terk etme talebinde bulunur ise seyahatlerine engel durum olmamak koşuluyla geri gönderme merkezine sevk edilmeksizin geri dönüş yapmak istedikleri ülkeye gönderilirler. Hakkında sınır dışı kararı alınan yabancı geri gönderme merkezine geçtikten sonra gönüllü geri dönüş talebinde bulunursa sınır dışı kapılarına götürülmektedir. İdari gözetim kararı sınır dışı kapısında sonlandırılmaktadır. Ve çıkış işlemleri gönüllü terk olarak geçer.

C. İdari Gözetim Suretiyle Sınır Dışı Kararının İcrası

Karar kolluk tarafından yakalanan ve hakkında sınır dışı etme kararı bulunan yabancılardan kaçma ve kaybolma riski bulunanlar, ülkeye giriş ve çıkış kurallarını ihlal edenler, sahte ya da asılsız belge kullananlar, terke davet edilip de mazeretsiz şekilde süresi içinde ülkeyi terk etmeyenler kamu düzeni kamu sağlığı ya da kamu güvenliği açısından tehdit oluşturanlar hakkında alınır.

İdari Gözetim Kararına İtiraz

Söz konusu karara itiraz için Sulh Ceza Hakimliklerine başvurulması gerekmektedir. İdari gözetim kararına itiraz edilmesi idari gözetimi durdurmaz.

İdari gözetime itiraz süresi öngörülmemiştir. Yabancı geri gönderme merkezinde bulunduğu sürece idari gözetim kararına her zaman itiraz edilmektedir. Sulh Ceza Hakimliği itiraz başvurusunu en fazla 5 gün içerisinde sonuçlandırmalıdır. Sulh Ceza Hakimliğince verilen karar kesindir. Şartların değişmesi halinde yeniden itiraz başvurusu yapılması mümkündür. Sulh Ceza Hakimliğince verilen karar kesin olduğundan Anayasa Mahkemesinde bireysel başvuru imkanı bulunmaktadır.

Geri gönderme merkezinde süre kural olarak 6 aydır. Bu süre en çok 1 yıla kadar uzatılabilmektedir. İdari gözetime gerek olup olmadığı her ay Valilik tarafından değerlendirilecektir. Valilik gerek olmadığı kanaatindeyse derhal idari gözetime son verilecektir. İdari gözetime son verilmesi halinde yabancı için birtkaım yükümlülükler gündeme gelebilmektedir.. Bunlar, belli bir adreste ikamet etme, belirlenecek şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaktır.

Sınır Dışı Kararının Sonuçları

Öncelikle kararın ilk sonucu yabancının ülkeyi terke zorlanmasıdır.

Hakkında sınır dışı kararı verilen yabancı ülkeye giriş yasağına tabi tutulmaktadır. Bu karar Göç İdaresi Genel Müdürlüğü veya Valilikler tarafından verilmektedir. Türkiye’ye giriş yasağı en fazla beş yıldır. Ancak kamu düzeni veya kamu güvenliğini ciddi tehdit eden durumlarda bu süre en fazla on yıl artırılabilmektedir. Türkiye’yi terk etmeleri için kendilerine süre verilen yabancılar süresi içinde ülkeyi terk etmezlerse 1000 TL idari para cezası ile cezalandırılırlar. Sınır dışı işlemleri gerçekleştirilen yabancılar hakkında ise 10.000 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

Sınır Dışı Etme Kararına Nasıl İtiraz Edilir?

1. Sınır Dışı Etme Kararına İdare Mahkemesinde Nasıl İtiraz Edilir?

Kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde İdare Mahkemesine başvurabilmektedir. Mahkemeye yapılan başvuru 15 gün içerisinde sonuçlandırılmaktadır. Sınır dışı etme kararına karşı mahkemeye başvurulması halinde kararın icrası durmaktadır. Yani dava süresi boyunca yabancı sınır dışı edilememektedir. Ancak İtiraz eden itirazını kararı veren idareye de bildirmelidir. İdare Mahkemesinin verdiği karar kesindir.

2. Sınır Dışı Etme Kararına Anayasa Mahkemesinde Nasıl İtiraz Edilir?

Sınır dışı etme kararına İdare Mahkemesinde itiraz eden yabancının kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunması gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi tazminata hükmedebilmektedir. Bu nedenle talep varsa ihlale ilişkin tazminata hükmedebilmektedir.

3. Sınır Dışı Etme Kararına Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Nasıl İtiraz Edilir?

Yabancının sınır dışı etme kararına karşı AİHM’ye başvuru yapabilmesi için iç hukuk yollarını tüketmesi gerekmektedir. İç hukuk yollarının tüketildiği tarihten itibaren 4 ay içerisinde başvuru yapılabilmektedir.

Sınır Dışı Etme (Deport) Kararına İtiraz Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Kararı veren Valiliğin bulunduğu ya da yargı yetkisi bakımından bağlı olduğu ildeki İdare Mahkemesidir.

Bir yerde birden fazla İdare Mahkemesinin bulunması halinde 1. İdare Mahkemesi bu davalarda yetkilidir.

Deport Kararında Yürütmenin Durdurulması Talebi

Sınır dışı etme kararına ilişkin başvurularda yürütmenin durdurulması talebi bulunması gerekmez. Yasal süresi içerisinde yapılan başvuru ile kendiliğinden kararın icrası durmaktadır. Ancak yapılan başvuruya ilişkin kararı veren idare mutlaka bilgilendirilmelidir.

Sınır Dışı Edilen Kişi Türkiye’ye Geri Gelebilir mi?

Sınır dışı edilen kişi ülkeye giriş yasağına tabi tutulmaktadır. Bu nedenle giriş yasağı bitene kadar ülkeye giriş yapamaz. Giriş yasağı bittikten sonra tekrar vize başvurusunda bulunarak ülkeye giriş sağlaması mümkündür.

Meşruhatlı vize ile hakkında sınır dışı kararı olan yabancı ülkeye giriş yapabilmektedir. Meşruhatlı vize istisnai niteliktedir. Bu vize aile birleşimi, eğitim ve sağlık gibi nedenlerle verilmektedir. Başvuru sınır dışı edilen yabancının bulunduğu ülkedeki Türk Dış Temsilciliklerine yapılmaktadır.

Hangi Yabancılar Sınır Dışı Edilemez?

• Uluslararası koruma başvurusu yapanlar ve koruma statüsü verilenler,
• İnsan ticareti mağdurları,
• İşkence ve insanlık dışı muameleye maruz kalma tehdidi altında olanlar,
• rkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında olanlar,
• Ağır hastalığı veya özel durumu olanlar,
• 6458 sayılı Kanun ve ilgili uluslararası sözleşmelerce korunanlar.

Sınır Dışı Etme (Deport) Kararı Olan Yabancının Hakları

• Yasal hakları hakkında bilgilendirilme,
• Avukat ve tercümanla görüşme hakkı,
• Geri gönderme merkezinde insani şartlarda tutulma,
• İtiraz ve dava açma hakkı,
• Tazminat.

Deport Kararının İptali Nasıl Sağlanır?

• İtiraz mekanizmalarının etkin kullanılması,
• İdare mahkemesinde davası açılması,
• Hukuki destek alınması ve sürecin takip edilmesi.

Türkiye’den Deport (Sınır Dışı) Edilmemek İçin Ne Yapılmalıdır?

• Yasal oturma ve çalışma izni sahibi olmak,
• Mevzuata uygun davranmak,
• Belgeleri güncel tutmak ve beyanlarda doğru bilgi vermek.

Deport Kararı Hakkında Sık Sorulan Sorular (SSS)

Sınır Dışı Kararı Kaç Gün İçinde Uygulanmaktadır?

Genellikle karar sonrası 7-30 gün içinde uygulanır.

Avukatla Sınır Dışı Kararı Nasıl İptal Ettirilmektedir?

Sınır dışı etme kararı, bir idari işlem niteliğindedir ve bu kararın, hukuka uygun şekilde ve mevzuata dayalı gerekçelerle alınması zorunludur. Hukuka aykırı şekilde tesis edilen deport kararlarının iptali, bireyin temel hak ve özgürlüklerinin korunması açısından büyük önem taşımaktadır.

Bu süreçte, alanında uzman bir avukat; idari işlemin hukuka aykırılığını hızlı ve etkili biçimde tespit eder, idari başvuru ve dava yollarını derhal kullanarak müvekkilinin haklarını güvence altına alır.

Gerekli hallerde, iç hukuk yollarının tüketilmesinin ardından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) nezdinde başvuru yapılmakta ve temel insan haklarına aykırı sınır dışı uygulamalarının önüne geçilmektedir.

Sınır Dışı Kararına Karşı Avukat Desteği – Avukat Melisa Karahan Hukuk ve Danışmanlık

İstanbul Bakırköy merkezli hukuk büromuz, sınır dışı kararlarının iptali ve yabancılar hukuku alanında uzman desteği sunar. Deport kararı olan yabancılar için hukuki süreç yönetimi ve itiraz işlemlerinde yanınızdayız.

Bize Ulaşın

Avukat Melisa Karahan
Bakırköy Avukat Bürosu

Telefon

Whatsapp

Mail

Pinterest

Bu yazımız da ilginizi çekebilir! https://www.melisakarahan.av.tr/nitelikli-dolandiricilik-sucu/